Renault 12 Türkiye

1960`lı yıllar Türkiye`de binek otomobil talebinin hızla arttığı yıllardır.Oluşan bu talebinin karşılanabilmesi için yurtdışındaki otomobil firmalarına milyonlarca liralık döviz ödenerek ülkemize otomobil ithal edilmekteydi.Bu durumun sonucundaysa ithal edilen otomobiller hem aşırı pahalı fiyatlarla satılmakta hemde bu otomobillerin yedek parça temini konusunda sıkıntılar yaşanmaktaydı.

 

1960`lı yıllarda ülkemizdeki otomobil talebini göz önüne alan Ordu Yardımlaşma Kurumu Türkiye`de bir otomobil fabrikası kurmak için araştırmalara başlamış, çeşitli otomobil üreticileri ile görüşmeler yapmıştır.1960`lı yılların ortalarına gelindiğinde Fransız Renault, Alman Opel, İtalyan Fiat ile İsveçli Volvo firmalarının da aralarında bulunduğu yedi yabancı otomobil üreticisi firma, Türkiye`de otomobil fabrikası kurmak için Sanayi Bakanlığı`na başvuruda bulunmuştur.Sanayi Bakanlığı başvuruda bulunan bu firmalardan Türkiye`de üretmek istedikleri modelleri bildirmelerini istemiştir.Bunun üzerine Renault firması Renault 16 modelini, Opel firması Opel Rekord modelini, Fiat firması Fiat 124 modelini, Volvo firması ise Volvo P144 modelini Türkiye`de üretmek istediğini Sanayi Bakanlığı`na bildirmiştir.Sanayi Bakanlığı üretilmesi düşünülen otomobil modellerinin Türkiye şartlarına uygun olup olmadığının tespiti için bir inceleme yapmış ve bu incelemenin sonuçlarını 1968 yılının kasım ayında açıklamıştır.Yapılan inceleme sonucunda Opel ve Renault firmalarının teklifleri üretilmesi düşünülen modellerin Türkiye şartlarına uygun olmaması nedeniyle ret edilmiş, Fiat ve Volvo firmalarının teklifleri ise kabul edilmiştir.

Türkiye`de Otomobil Fabrikası Kurmak İçin Fiat Ve Volvo`ya İzin Veriliyor (Hürriyet Gazetesi-1968)

 
 

1968 yılının nisan ayında dönemin Oyak yönetim kurulu başkanı Fikret Elbizim İsveçli firma Volvo ile otomobil üretimi konusunda gerekli anlaşmayı yaptıklarını açıklamıştır. Aynı tarihlerde Volvo firması da Türkiye`de bir otomobil fabrikası kuracağını ve bu fabrikada Volvo`nun P144 ve P145 station wagon modellerinin üretileceğini resmen açıklamıştır.Bu gelişmelerin ardından Türkiye`de Volvo otomobillerini imal edecek olan fabrikanın Bursa sanayi bölgesinde kurulması kararlaştırılmış ve fabrikanın temeli 25 Ağustos 1968`de Bursa`da atılmıştır.Temel atma törenine dönemin cumhurbaşkanı Cevdet Sunay, bazı devlet bakanları ile Oyak yetkililerinin yanı sıra İsveç konsolosu ve Volvo otomobil firması yetkilileri de katılmışlardır.Kurulacak olan fabrikanın en geç 1970 yılında otomobil satışlarına başlaması planlanmış, üretilecek olan Volvo modellerinin fiyatlarının 34 ile 38 bin lira arasında olması ve üretimde kullanılacak parçaların %55`inin yerli olması da kararlaştırılmıştır.Fakat 1969 yılına gelindiğinde İsveçli otomobil firması Volvo, yapılan ön anlaşmaya ve fabrika temelinin atılmasına rağmen Türkiye`de otomobil fabrikası kurma düşüncesinden vazgeçmiştir.Volvo firmasının otomobil fabrikası kurma kararından vazgeçme sebebi Türkiye`de üretilecek olan otomobillerdeki yerli parça oranının daha düşük tutulması istekleri ile üretilecek olan otomobillerin fiyatlarının daha yüksek olması isteklerinin kabul edilmemesidir.

 

 

Volvo firmasının otomobil üretiminden vazgeçmesinin ardından Oyak yetkilileri Türkiye`de otomobil fabrikası kurmak isteyen diğer firmalar ile görüşmeler yapmıştır.Yapılan görüşmeler sonucu çeşitli Japon, Fransız ve İngiliz otomobil üreticilerinin teklifleri değerlendirilmiş, Renault firmasının Türkiye`de otomobil fabrikası kurma isteği üretilmesi düşünülen Renault 12 modelinin Türkiye şartlarına uygun bir otomobil olmasından dolayı kabul edilmiştir.1969 yılının aralık ayına gelindiğinde Bakanlar Kurulu`nun 6/12347 sayılı kararnamesi ile Fransız Renault otomobillerini Türkiye`de imal edecek olan şirket Ordu Yarımlaşma Kurumu (Oyak), Regie Nationale des Usines Renault (R.N.U.R.) ve Yapı Kredi Bankası`nın katılımlarıyla ''Oyak-Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş'' adıyla resmen kurulmuştur.Bursa`da kurulacak olan fabrikanın 1971 yılında faaliyete geçmesi planlanmış ve yılda 20.000 otomobil imal edilmesi öngörülmüştür.Bu gelişmelerin ardından Volvo otomobili için daha önceden alınan sıra listeleri iptal edilmiş, fabrikanın otomobil imali için hazır hale gelmesinin ardından Renault için tekrar sıra listesi alınacağı duyurulmuştur.1970 yılının ağustos ayında Türkiye`de imal edilecek olan Renault 12 otomobili ilk kez İzmir Fuarı`nda halka tanıtılmıştır.Fuarda sergilenen Renault 12`yi sanatçı Hümeyra`da incelemiş, "İnşallah bu arabaların ilk müşterisi ben olurum." diyerek Renault 12 ile fotoğraf çektirmiştir.

 

Renault 12 Binek Otomobili (Ordu Yardımlaşma Kurumu Dergisi-1969)


Sanatçı Hümeyra İzmir Fuarı`nda Renault 12`yi İncelerken (1970)


 

1971 yılının şubat ayında Renault 12 otomobilleri için sıra kayıtlarına başlanmıştır. Otomobillerin teslimatlarının bu sıra kayıtlarına göre yapılacağı duyurulmuş, sıra kaydı ücreti 30.000 TL olarak belirlenmiştir.Ödemenin kalan kısmı ise otomobilin teslimatı sırasında Sanayi Bakanlığı`nca belirlenen Renault 12 nihai bedeline göre peşin olarak tahsil edilmesi kararlaştırılmıştır.Sıra kayıtlarının başlamasının ardından ilk Türk üretimi Renault 12, 14 Mayıs 1971 günü Bursa`daki Oyak-Renault Otomobil Fabrikası`nda üretilmiştir.Üretilen otomobillerin alınan sıra listelerine göre teslimatları 16 Ağustos 1971`den itibaren yapılmaya başlanmıştır.Üretilen ilk Renault 12 otomobillerinin fiyatları vergi hariç 59.850 TL olarak belirlenmiştir.

Oyak-Renault Otomobil Fabrikası`nda Üretilen İlk Renault 12 Otomobili 60. İzmir Enternasyonal Fuarı`nda Sergilenirken (1991) 


14 Mayıs 1971`de Oyak-Renault Otomobil Fabrikası`nda Üretilen İlk Renault 12 Otomobili

 

 

1972 yılına gelindiğinde Renault 12`nin station wagon modeli olan Renault 12 SW`nin Türkiye`de üretilmesi için çalışmalara başlanmıştır.Renault 12 SW ilk kez 1972 yılının mayıs ayında İstanbul Hilton Otelinde düzenlenen bir basın toplantısı ile halka tanıtılmıştır.Aracın satışlarına 26 Mayıs 1972`de başlanmış, ilk üretilen station wagon Renault 12`lerin fiyatları 66.644 TL olarak belirlenmiştir.Renault 12 SW Türkiye`de üretilen ilk station wagon otomobildir.

 
 

1974 yılında yeni Renault modellerinin Türkiye`de imal edilmesi için çalışmalara başlanmıştır.Yurtdışında en çok beğenilen Renault modellerinden olan Renault 5 ve Renault 4 otomobillerinden birkaç adet Türkiye`ye getirtilmiş, bu araçlar Renault bayilerinde halka tanıtılmıştır.Renault 4 TL`nin 46.000 TL`ye, Renault 5 TL`nin ise 53.000 TL`ye satılması düşünülmüş, halk tarafından en çok beğenilen modelin 1975 yılından itibaren Türkiye`de üretilmesi kararlaştırmıştır.Fakat yeni bir model üretilmesi düşüncesinden daha sonra vazgeçilmiştir.

 
 

Renault 12 Türkiye`de üretildiği yıllar boyunca birçok amatör ve profesyonel rallici tarafından kullanılmış, Türkiye`ye yurtdışında kayda değer başarılar kazandırmıştır.1972, 1973 ve 1974 yıllarında Günaydın Türkiye Rallisi birincisi olan Renault 12, 1975 yılında Günaydın Türkiye Rallisi birinciliğinin yanı sıra Uluslar Arası Balkan Rallisi`ni de birinci olarak tamamlamıştır.1977 yılında ise İskender Aruoba, Demir Bükey, Aytaç Kot ve Kayhan Tarhancı`dan oluşan Türk Milli Takımı dünyanın en uzun rallilerinden birisi olan Londra-Sydney rallisine iki adet Türk imalatı Renault 12 TS ile katılmıştır.40 gün boyunca süren ve 33.000 km uzunluğunda bir parkura sahip olan Londra-Sydney rallisinde Renault 12 TS ile yarışan Türk Milli Takımı yarışı oldukça iyi dereceler ile tamamlayarak grup birincisi olmuş ve Türkiye`ye Milli Takımlar Kupası`nı kazandırmıştır.

 

Renault 12 Günaydın Türkiye Rallisinde Yarışırken (1973)


Renault 12 Günaydın Rallisinde Yarışırken





 
Londra-Sydney Rallisinde Yarışan Renault 12 TS Otomobilleri (1977)


 



Renault 12 Toros 12. Boğaziçi Rallisinde Yarışırken(1989)





 

 

Türkiye`de üretilen otomobiller içerisinde yurtdışına ihraç edilen ilk otomobil Renault 12`dir.1973 yılında Lübnan`lı yetkililer ile yapılan görüşmeler sonucu Lübnan`da Türk üretimi Renault 12`lerin satışlarının yapılması kararlaştırılmış, Lübnan heyeti 1973 yılının ekim ayında Türkiye`ye gelerek Renault Otomobil Fabrikası`nda incelemelerde bulunmuştur.1974 yılının nisan ayına gelindiğinde ise Lübnan`a ihraç edilmek için üretilen 20 adet Renault 12 otomobili Mudanya Limanı`ndan gemilere yüklenerek Lübnan`a gönderilmiştir.İlerleyen yıllarda Renault 12 Toros SW otomobili ambulans olarak dizayn edilerek Nahçivan`a, taksi olarak kullanılmak üzere taksi sarısı renginde üretilerek de Azerbaycan`a ihraç edilmiştir.Ayrıca Türkiye`de üretilen Renault 12 otomobilleri Senegal, Moritanya, Kongo, Gabon, Fildişi Sahili, Nijer, Togo, Mali, Yukarı Volta gibi Afrika ülkelerine de ihraç edilmiştir. 

  

Lübnan`a İhraç Edilen Renault 12`ler Mudanya Limanı`nda Gemilere Yüklenirken (1974) 


Nahçivan`a Gönderilmek Üzere Ambulans Olarak Hazırlanan Renault 12 SW Toros Otomobilleri (1992)

 

Türkiye`de üretilen ilk klimalı opsiyonlu ve ilk otomatik ön camlı otomobil Renault 12 GTS`dir.O yıllarda Fransa`da üretilen Renault 18`de kullanılan 1400 cm³`lük C1J tipi motor Renault 12 GTS üretimiyle birlikte tüm Renault 12 modellerinde de kullanılmaya başlanmış ve monte edilen yeni tip motor ile Renault 12`lerin motor hacimleri arttırılmıştır.Renault 12 GTS diğer Renault 12 modellerine göre oldukça lükstür.Bu model sadece 1983 ve 1984 yıllarında üretilmiştir.Türkiye`de üretilen GTS`ler hem yurt içinde hem de Renault 12 ithalatı yapılan yurtdışındaki çeşitli ülkelerde satışa sunulmuştur.Ayrıca Oyak-Renault Otomobil Fabrikası`nda üretilen 250.000`inci otomobil de bir Renault 12 GTS`dir.

Oyak-Renault Otomobil Fabrikasında Üretilen 250.000inci Renault Otomobili (16 Ağustos 1983)


 

 Türkiye`de Üretilen İkinci Renault Modeli: Renault 9

1980`li yıllarda Renault firması Türkiye`de yeni bir Renault modelinin üretilebilmesi için model araştırması yapmıştır.Yapılan araştırmalar sonucunda Fransız Renault Firması`nın 1981 yılında üretimine başladığı ve 1982 yılında Avrupa`da yılın otomobili seçilen Renault 9 modelinin üretilmesine karar verilmiştir.Türkiye`de Renault 9`un GTL tipinin üretilmesi kararlaştırılmıştır.Türk montajı Renault 9`ların satışlarına 1 Nisan 1985`den itibaren başlanmış, ilk üretilen Renault 9 GTL`ler Fransa`dan ithal edilerek getirtilen parçalar ile Türkiye`de imal edilmiştir.1985 yılında Türkiye`de satışa sunulan Renault 9 otomobillerinin fiyatı 3.050.000 TL olarak belirlenmiştir.

 

Yenilenen Tasarımıyla Renault 12

Renault 12`nin tasarımı 1980`li yılların sonunda Fransa`daki bir tasarım bürosunca yenilenmiştir.5 ileri vitesli şanzıman, plastik tamponlar, plastik basamak eşiği genişleticisi ve yeni tip ön sinyal lambaları monte edilen Renault 12`ler daha modern bir görünüme sahip olmuştur.Yeni görünümüyle üretilmeye başlanan Renault 12`ler Türkiye`de 1989 yılı itibariyle Renault 12 Toros ismi ile satışa sunulmuştur.Renault 12 Toros bir süre hem 5 ileri vitesli hemde 4 ileri vitesli olarak üretilmiş, fakat talep azlığı nedeniyle kısa bir zaman sonra 4 ileri vitesli Renault 12 Toros`ların üretimi sonlandırılmıştır.

 

2000 yılının şubat ayında Türkiye`de üretilen otomobillerin Avrupa Birliği Normlarına uygun olması zorunluluğunu nedeniyle Renault 12 otomobillerinin üretimi sonlandırılmıştır.Renault 12 Türkiye`de üretildiği 29 yıl boyunca 600.000 adetten fazla satılmış, birçok ülkeye Türkiye`den ihraç edilmiştir.Renault 12 Toros, dünyada Renault 12 ismiyle üretilen en son otomobildir.

 

2000 Yılında Türkiye`de Üretilen En Son Renault 12 Otomobilleri